Πρώτα απ’ όλα είναι η θέση του. Το Δέλτα, βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής. Έτσι παρατηρούνται εδώ είδη και από τις τρεις ηπείρους.

Ένας άλλος λόγος είναι η ποικιλομορφία και «αγριάδα» του τοπίου. Παρ’ όλα τα εκτεταμένα αποστραγγιστικά έργα και την απώλεια ουσιαστικά του μισού υγροτόπου και την απόδοσή του στη γεωργία, παρ’ όλες τις έντονες πιέσεις για τη χρήση του υγροτόπου σε παραγωγικές ή άλλες δραστηριότητες, η περιοχή διατηρεί εκτάσεις αναλλοίωτες και φιλόξενες για την άγρια πανίδα. Εκτάσεις με γλυκό, υφάλμυρο και αλμυρό νερό, όπως παραποτάμια δάση, υγρά λιβάδια, καλαμιώνες, λιμνοθάλασσες, αλμυρόβαλτους, αμμονησίδες οι οποίες αποτελούν βιότοπους διαβίωσης για μια μεγάλη ποικιλία πουλιών.

Σαν αποτέλεσμα, τα πουλιά στο Δέλτα του Έβρου βρίσκουν τα δύο πιο σημαντικά πράγματα που χρειάζονται: φαγητό και καταφύγιο. Οι πλημμυρισμένες εκτάσεις τις υγρές εποχές του χρόνου και οι μεγάλες υδάτινες περιοχές (λιμνοθάλασσες, θάλασσα σε μικρά βάθη) προσφέρουν άφθονη τροφή στα υδρόβια, παρυδάτια και κατ’ επέκταση στους θηρευτές τους. Η προστατευόμενη περιοχή που περιλαμβάνει όλες τις φυσικές εκτάσεις του υγροτόπου, προσφέρει ασφάλεια από ανθρωπογενείς κινδύνους.

Έχει αποδειχτεί από την παρακολούθηση μέσω παρατηρήσεων και δακτυλιώσεων πως το Δέλτα του Έβρου αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα των υγροτόπων που χρησιμοποιούν τα πουλιά καθώς μεταναστεύουν από την Αφρική προς την Ευρώπη και αντίστροφα, αλλά και καθώς μετακινούνται ψάχνοντας για τροφή και καταφύγιο. Είναι πολύ σημαντικός αυτός ο ρόλος και πολύ κρίσιμος για τη διαβίωσή τους.

Διαχείμαση: Το χειμώνα το Δέλτα του Έβρου φιλοξενεί δεκάδες χιλιάδες πουλιά που έχουν έρθει από το βορρά για να βρουν ευνοϊκές συνθήκες την κρύα αυτή εποχή του χρόνου. Οι λιμνοθάλασσες, τα υγρά λιβάδια, οι πλημμυρισμένες εκτάσεις γεμίζουν από υδρόβια είδη και τις φωνές τους για αρκετούς μήνες. Χιλιάδες πάπιες παρατηρούνται τότε με πιο πολυπληθή είδη την Πρασινοκέφαλη, το Κιρκίρι, το Σφυριχτάρι, τη Φαλαρίδα, την Ψαλίδα, τη Χουλιαρόπαπια. Στις ίδιες εκτάσεις παρατηρούνται και οι κύκνοι με χιλιάδες Νανόκυκνους, Βουβόκυκνους, και Αγριόκυκνους. Στα λιβάδια βόσκουν όλη την ημέρα οι χήνες. Ασπρομέτωπες χήνες, σχεδόν ολόκληρος ο φυσικός Ευρωπαϊκός αναπαραγόμενος πληθυσμός της Νανόχηνας, Κοκκινόχηνες, Σταχτόχηνες. Την ίδια εποχή παρατηρούνται αρκετές χιλιάδες Φοινικόπτερα σε εκτάσεις με αλμυρό νερό, Αργυροτσικνιάδες και Σταχτοτσικνιάδες σε όλες τις υδάτινες περιοχές, Αβοκέτες, Στρειδοφάγοι, Λαγγόνες, Κορμοράνοι, Βουτηχτάρια, πελεκάνοι, σκαλίδρες. Ο χειμώνας είναι η εποχή με τα περισσότερα αρπακτικά στο Δέλτα. Καθώς υπάρχουν πολλά θηράματα, δεκάδες αετοί, όπως Στικταετοί, Θαλασσαετοί, Βασιλαετοί και μικρότερα αρπακτικά, όπως Καλαμόκιρκοι, Χειμωνόκιρκοι και Γερακίνες γυροπετούν ή στέκονται σε κάποιο δένδρο περιμένοντας την κατάλληλη ευκαιρία για να επιτεθούν.

Μετανάστευση: Την Άνοιξη, καθώς μεγάλοι πληθυσμοί πουλιών μετακινούνται από την Αφρική στην Ευρώπη, το Δέλτα αποτελεί σημαντικό σταθμό γι΄ αυτά, καθώς οι ασφαλείς και πλούσιοι βιότοποι προσφέρουν ξεκούραση και αναπλήρωση των δυνάμεών τους για την επιτυχή συνέχιση του ταξιδιού τους. Αυτή η εποχή είναι συνήθως αρκετά υγρή και οι εποχικοί υγρότοποι με γλυκό νερό, αλλά και οι ρηχές εκτάσεις των λιμνοθαλασσών φιλοξενούν χιλιάδες παρυδάτια, όπως Καλαμοκανάδες, σφυριχτές, σκαλίδρες, μπεκατσίνια, τρύγγες, γλαρόνια, χελιδόνια και πολλά στρουθιόμορφα. Επίσης, άλλα είδη που παρατηρούνται κατά την ανοιξιάτικη μετανάστευση είναι ο Λευκοπελαργός, ο Μαυροπελαργός, ο Ροδοπελεκάνος, η Σαρσέλα, η Βαλτόπαπια, ο Κραυγαετός, η Λιμόζα.

Αναπαραγωγή: Σχετικά λίγα είδη αναπαράγονται πια στο Δέλτα του Έβρου, καθώς οι κατάλληλοι βιότοποι για αναπαραγωγή έχουν συρρικνωθεί. Σημαντικά είδη πουλιών έχουν πάψει να αναπαράγονται από τη δεκαετία του 1970, τα οποία παρατηρούνται κατά τη μετανάστευση ή μόνο να τρέφονται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Σήμερα, τα πιο σημαντικά πουλιά που φωλιάζουν στο Δέλτα είναι ο Κορμοράνος, ο Σταχτοτσικνιάς, ο Πορφυροτσικνιάς, η Καστανόπαπια, η Βαρβάρα, η Πρασινοκέφαλη Πάπια, ο Φιδαετός, ο Θαλασσαετός, ο Καλαμόκιρκος, η Νερόκοτα, η Φαλαρίδα, ο Στρειδοφάγος, ο Καλαμοκανάς, η Πετροτουρλίδα, το Νεροχελίδονο, η Αγκαθοκαλημάνα, ο Κοκκινοσκέλης, το Νανογλάρονο, το Ποταμογλάρονο, η Αλκυόνη, ο Μελισσοφάγος, το Οχθοχελίδονο.